Harvard Tıp Fakültesi ile ABD’li biyoteknoloji firması eGenesis’in yaptığı ortak araştırmada bilim insanları, böbrekleri alınmış 21 makat maymununa Yucatan minyatür domuzlarından aldıkları genetiği değiştirilmiş birer böbrek nakletti. Araştırmacılar, nakil sürecinde maymunlara bağışıklık sistemini baskılayacak tedavi de uyguladı.
Şu ana kadar canlı domuzlarda yapılan en geniş çaplı gen değiştirme işlemiyle toplam 69 geni düzenleyen bilim insanları, 3 değişim ile organ reddine yol açan genleri ve 59 değişim ile domuz genomlarında yerleşik retrovirüs genlerini baskılarken, son 7 değişimi de nakledilen organı sağlıklı tutmak için insan geni eklenmesiyle yaptı.
Maymunlara, sadece organ reddine yol açan genlerin etkisizleştirildiği böbrek nakledildiğinde, hayatta kalma süreleri 24 gün oldu.
Domuz böbreklerinin genetiğine pıhtılaşma, enflamasyon ve diğer bağışıklık reaksiyonlarını zayıflatacak 7 insan geni eklendiğindeyse, maymunlar genellikle 176 gün kadar yaşamlarını sürdürdü.
En geniş çaplı gen değiştirme işlemi uygulanmış böbreklerden nakil yapılan bir maymun 758 gün, yani 2 yıldan uzun süre hayatta kalırken, 5’i de 1 yıldan uzun süre yaşadı.
eGenesis’ten yapılan açıklamaya göre, şirketin başkanı Dr. Michael Curtis, araştırmanın ABD Gıda ve İlaç Dairesinin (FDA), türler arası organ naklinde insanlarda klinik deneylere başlamadan hayvanlarda en az 12 ay sağ kalma süresi gerekliliğini karşıladığını ifade etti.
Araştırmacılar ise çalışmanın başka türlerden insana organ nakli deneylerini onaylamayı değerlendiren FDA’ya veri sağlayacağını belirterek, diğer yandan maymunların yaşam süreleri arasında çok fazla farklılık olmasının da detaylı araştırılmasının önemine dikkati çekti.
Araştırmanın bilimsel makalesi Nature dergisinde yayımlandı.
ABD’de, 7 Ocak 2022’de kalp krizi geçmişi ve düzensiz kalp atışları nedeniyle insan kalbi nakledilemeyen 57 yaşındaki David Bennett’e, hücrelerinde aşırı hızlı organ reddinden sorumlu bir şekeri çıkarmak için gen düzenlemesi geçirmiş domuzun kalbi nakledilmişti.
İlk defa yapılan ve deneysel nitelikteki ameliyattan 3 gün sonra hastanın durumunun iyi olduğu bildirilmiş ancak Bennett 2 ay sonra hayatını kaybetmişti. (AA)
